Mỳ Quảng, món ăn đặc trưng của vùng đất Quảng Nam, đã chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Đây là sự công nhận xứng đáng cho một món ăn không chỉ đơn thuần là thực phẩm mà còn chứa đựng trong đó cả văn hóa, lịch sử, và tinh hoa của người dân xứ Quảng.
Theo thông tin từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Nguyễn Văn Hùng, đã ký quyết định chính thức đưa mỳ Quảng vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Quyết định này đã làm rạng danh một nghề truyền thống mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa.
Nguồn gốc và sự phát triển của Mỳ Quảng
Mỳ Quảng xuất phát từ quá trình mở đất và lập làng của người Quảng Nam xưa, với dấu mốc quan trọng là cuộc Nam tiến của vua Lê Thánh Tông vào năm 1471. Theo các nhà nghiên cứu, nghề chế biến Mỳ Quảng bắt đầu hình thành từ thời điểm này và tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong suốt giai đoạn các chúa Nguyễn cai quản xứ Đàng Trong từ năm 1558.
Mỳ Quảng không chỉ là một món ăn, mà còn là một biểu tượng của sự sáng tạo và giao lưu văn hóa. Được làm từ các nguyên liệu đặc trưng của địa phương như gạo, nước mắm, rau sống, và các loại gia vị, Mỳ Quảng mang trong mình hương vị đậm đà, gắn liền với bản sắc của người dân xứ Quảng.
Quy trình chế biến truyền thống và sự đặc biệt của Mỳ Quảng
Quy trình chế biến Mỳ Quảng đòi hỏi sự tỉ mỉ và khéo léo từ khâu chọn nguyên liệu cho đến cách chế biến và trình bày món ăn. Gạo dùng để làm mỳ phải là loại gạo chất lượng cao, được ngâm kỹ, xay nhuyễn, sau đó tráng thành những lớp mỳ mỏng. Nước dùng (nhưn) được nấu từ các nguyên liệu tươi ngon như thịt, tôm, hoặc cá lóc, kết hợp với nước mắm và các loại gia vị đặc trưng.
Ngoài ra, Mỳ Quảng còn được phục vụ cùng nhiều món ăn kèm như rau sống, bánh tráng nướng, đậu phụng rang, ớt, và chanh hoặc dấm, tạo nên một hương vị hài hòa và phong phú. Đây chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa các yếu tố truyền thống và sáng tạo, tạo nên một món ăn vừa ngon vừa bổ dưỡng.
Sự phát triển và lan tỏa của Mỳ Quảng trong bối cảnh hội nhập
Trong suốt thế kỷ XVII và XVIII, Hội An – một thương cảng phồn thịnh của xứ Đàng Trong – đã trở thành điểm đến của nhiều thương nhân từ các quốc gia như Nhật Bản, Trung Quốc, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Anh, và Pháp. Sự giao lưu văn hóa này đã góp phần vào sự phát triển và phong phú hóa ẩm thực của xứ Quảng, trong đó có Mỳ Quảng.
Ngày nay, Mỳ Quảng không chỉ phổ biến trong nước mà còn được biết đến rộng rãi ở nhiều quốc gia khác nhau. Món ăn này đã từng xuất hiện tại các sự kiện quốc tế lớn như APEC 2006 và 2017, nhận được nhiều lời khen ngợi từ các chính khách quốc tế. Mỳ Quảng cũng đã theo chân những người con xứ Quảng đi khắp nơi trên thế giới, trở thành một biểu tượng văn hóa không thể thiếu trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài.
Bảo tồn và phát huy giá trị của Mỳ Quảng
Việc Mỳ Quảng được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là niềm tự hào của người dân Quảng Nam mà còn là một lời kêu gọi để bảo tồn và phát huy giá trị của món ăn truyền thống này. Hiện nay, nghề chế biến Mỳ Quảng vẫn được duy trì và phát triển tại nhiều làng nghề nổi tiếng như làng La Tháp, làng Phú Chiêm, làng Yên Phổ, và khối phố Đông Xuân.
Để bảo tồn và phát huy giá trị của Mỳ Quảng, hàng năm, người dân Quảng Nam tổ chức Ngày hội Mỳ Quảng với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật và ẩm thực phong phú. Ngày hội này không chỉ là dịp để tôn vinh các nghệ nhân, làng nghề Mỳ Quảng mà còn là cơ hội để giao lưu và lan tỏa giá trị của Mỳ Quảng đến với du khách trong và ngoài nước.
Kết luận
Mỳ Quảng, từ một món ăn dân dã của người dân xứ Quảng, đã vươn mình trở thành một biểu tượng văn hóa, một niềm tự hào của ẩm thực Việt Nam trên trường quốc tế. Việc được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng cho những giá trị mà Mỳ Quảng mang lại, mà còn là một động lực để bảo tồn và phát huy tinh hoa ẩm thực của xứ Quảng cho các thế hệ mai sau.
