Masan đã chi hơn 3600 tỷ đồng để mua thêm 34% cổ phần Phúc Long, giúp định giá chuỗi tăng gấp 6 lần chỉ trong một năm.
Thị Trường Đồ Uống Việt Nam: Cơ Hội Và Thách Thức
Năm 2021, Masan bắt đầu kế hoạch thâu tóm Phúc Long. Đầu tiên, Masan mua lại cổ phần Phúc Long với giá cao hơn mặt bằng chung của thị trường, khiến nhiều người chú ý. Tuy nhiên, Báo cáo tài chính của Masan cho thấy doanh thu khổng lồ từ Phúc Long sau khi thương vụ này hoàn tất. Ngày 01/08/2022, Masan tiếp tục mua thêm 34% cổ phần Phúc Long với giá hơn 3600 tỷ đồng, đẩy định giá của chuỗi này lên gấp 6 lần chỉ trong vòng một năm.
Để hiểu sâu hơn về câu chuyện này, cần có cái nhìn tổng quan về thị trường đồ uống Việt Nam, đặc biệt là trà, cà phê và trà sữa.
Theo báo cáo mới nhất của Mordor Intelligence Inc, ngành thực phẩm và đồ uống Việt Nam được dự báo sẽ đạt mức tăng trưởng kép hàng năm là 8,65% trong giai đoạn 2021 – 2026. Riêng thị trường cafe, tính đến tháng 06/2022, số lượng quán cafe đã tăng 24,37% so với cùng kỳ năm trước (số liệu từ iPOS.vn). Euromonitor International dự báo giá trị thị trường cà phê và trà tại Việt Nam sẽ đạt 1 tỷ USD mỗi năm.
Momentum Works cũng cho biết, Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực Đông Nam Á về tiêu thụ trà sữa, với người tiêu dùng chi khoảng 362 triệu USD (tương đương 8400 tỷ đồng) cho loại thức uống này.
Phúc Long: Thương Hiệu Trà Và Cà Phê Của Người Việt
Phúc Long là một thương hiệu nổi tiếng của người Việt, được thành lập vào năm 1968 bởi ông Lâm Bội Minh. Ban đầu, Phúc Long chọn con đường riêng để cạnh tranh với các đối thủ lớn. Năm 2000, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Phúc Long được thành lập.
Phúc Long nổi tiếng với các sản phẩm trà và trà sữa, dù cà phê cũng là một phần trong danh mục sản phẩm của họ. Thương hiệu này tự hào về chất lượng sản phẩm và kiểm soát toàn bộ quy trình sản xuất, từ nguyên liệu đầu vào đến đầu ra.
Giai đoạn 2016 – 2019, Phúc Long ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu ấn tượng. Năm 2019, tổng doanh thu đạt 779 tỷ đồng, tăng 65% so với năm 2018. Tuy nhiên, lợi nhuận so với doanh thu lại không cao.
Masan Thâu Tóm Phúc Long: Những Bước Đi Đầu Tiên
Thương vụ Masan mua lại Phúc Long bắt đầu vào tháng 05/2021 khi Masan mua 20% cổ phần Phúc Long với giá 346 tỷ đồng, định giá Phúc Long khoảng 75 triệu USD tại thời điểm đó.
Mục tiêu của thương vụ này là mở rộng quy mô Phúc Long thông qua mô hình “kiosk Phúc Long”, tận dụng mạng lưới hơn 2.200 cửa hàng VinMart và VinMart+ (hiện là WinMart). Nhà sáng lập Phúc Long, ông Lâm Bội Minh, tin rằng đây là bước tiến giúp Phúc Long đạt tầm cao mới.
Định Giá Tăng Gấp 5 Lần Sau 7 Tháng
Đến tháng 01/2022, Masan mua thêm 31% cổ phần Phúc Long với giá 2490 tỷ đồng, nâng tổng cổ phần sở hữu lên 51%. Điều này giúp Masan chuyển Phúc Long từ công ty liên kết thành công ty con sở hữu gián tiếp.
Thương vụ này định giá Phúc Long ở mức 355 triệu USD, tương đương khoảng 8.000 tỷ đồng, tăng gấp 5 lần chỉ sau 7 tháng. Điều này đã gây nhiều tranh cãi trên các diễn đàn tài chính, nhiều người cho rằng mức giá này quá cao. Tuy nhiên, Masan đã mua kiểm soát chứ không chỉ là cổ phần thông thường.
Phúc Long là mảnh ghép phù hợp trong chiến lược Point of Life của Masan. Sở hữu Phúc Long giúp Masan xây dựng thương hiệu đồ uống tích hợp với hệ thống Winmart, với chi phí thấp hơn.
Kết Quả Kinh Doanh Ấn Tượng
Thương vụ Masan thâu tóm Phúc Long đã mang lại lợi ích cho cả hai bên. Phúc Long đã đứng vững trong giai đoạn dịch bệnh và vẫn tăng trưởng doanh thu. Đến tháng 02/2022, Phúc Long có hơn 600 kiosk tại các siêu thị WinMart và 84 cửa hàng độc lập. Cuối quý I năm nay, chuỗi Phúc Long đã tăng lên 78 cửa hàng flagship và 760 kiosk.
Theo báo cáo tài chính của Masan, doanh thu thuần của chuỗi Phúc Long là 2577 tỷ đồng trong tháng 2 và 3 của quý I/2022. 70% doanh thu đến từ các cửa hàng lớn, tương đương khoảng 180 tỷ đồng. Lợi nhuận gộp đạt 176 tỷ đồng, tương đương biên lợi nhuận gộp đạt mức 68,6%. Nếu tính theo hệ số EBITDA, biên lợi nhuận đạt 17,3% tương đương 47 tỷ đồng.
Trong 6 tháng đầu năm 2022, tổng doanh thu của Phúc Long đạt 820 tỷ đồng, tăng 38,5% so với cùng kỳ năm trước. Masan cũng cho biết doanh thu để hòa vốn các cửa hàng Winmart có kiosk Phúc Long thấp hơn 15% so với các cửa hàng không có kiosk, cải thiện biên EBITDA lên gần 4%.
Masan Chi Thêm 3600 Tỷ Đồng Mua 34% Cổ Phần Phúc Long
Nhờ kết quả kinh doanh khả quan và phù hợp với chiến lược Point of Life, trong tháng 8/2022, Masan tiếp tục mua thêm 34% cổ phần Phúc Long với giá 3.617.700 triệu đồng, nâng mức sở hữu lên 85%. Thương vụ này định giá Phúc Long ở mức 10.640 tỷ đồng, tương đương 450 triệu USD.
Chỉ sau hơn một năm kể từ lần mua đầu tiên vào tháng 05/2021, định giá Phúc Long đã tăng gấp 6 lần. Masan cho biết khoản lãi từ định giá lại sẽ được ghi nhận tại lợi nhuận sau thuế thay vì doanh thu tài chính.
Tạm Kết
Thị trường trà và cà phê Việt Nam là một “mảnh đất màu mỡ”, nhưng để duy trì và phát triển không phải dễ dàng. Theo báo cáo của Momentum Works, tỷ suất lợi nhuận gộp trên sản phẩm của ngành đồ uống đạt 60 – 70%, nhưng ít công ty duy trì được mức lợi nhuận lớn.
Thương vụ Masan thâu tóm Phúc Long cho thấy sự phù hợp là yếu tố quyết định trong hợp tác phát triển. Phúc Long đã khôn ngoan khi bán 85% cổ phần cho Masan, giúp đẩy nhanh việc mở rộng quy mô và trở thành một trong những thương hiệu lớn về trà và cà phê tại Việt Nam.
